Integrale aanpak tegen geldezels; een innovatieve pilot in de gemeente Leeuwarden

Bregje Tingen werkt als senior beleidsmedewerker openbare orde en veiligheid bij de gemeente Leeuwarden. Haar werk richt zich op ondermijning en cybercrime, waarbij zij nauw samenwerkt met collega’s en diverse partners. Onder haar leiding neemt de gemeente deel aan de geldezelpilot van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV). Deze pilot is gebaseerd op de leidraad van het CCV voor een integrale aanpak van geldezels, en de gemeente brengt deze aanpak in de praktijk.

Doelstelling

(S): “Vertel eens kort over je project. Wat is het doel en welke impact hopen jullie te bereiken?”

(B) “Ons doel is tweeledig: enerzijds willen we voorkomen dat er nieuwe geldezels bijkomen, en anderzijds willen we de huidige geldezels helpen om te voorkomen dat ze verder afglijden in de criminaliteit. Dit doen we in samenwerking met diverse partners, zoals de politie, het OM, jongerenwerk, het sociaal domein, Halt, scholen en communicatie. Het is echt een integrale aanpak binnen onze gemeente.”

Voortgang en Successen

(S): “Jullie zijn nu ongeveer een half jaar bezig met het project. De opstartfase is bijna voorbij. Kun je iets vertellen over de mijlpalen die jullie tot nu toe hebben behaald?”

(B): “Een van de eerste mijlpalen was onze kick-off bijeenkomst in maart, waar veel partners aanwezig waren die allemaal enthousiast waren om mee te werken. Daarna hebben we twee werkgroepen gevormd: één voor voorlichting en preventie, en één voor interventies. De werkgroep voorlichting richt zich op bewustwording en preventie om te voorkomen dat jongeren geldezel worden. De werkgroep interventies richt zich op de geldezels die al in beeld zijn bij de politie en zet passende interventies op. Beide werkgroepen zijn inmiddels voortvarend aan de slag gegaan.”

(S): “Dat klinkt als een goede start.”

(B): “Ja, en we gaan binnenkort met de werkgroep voorlichting in gesprek met een jongere die geldezel is geweest om te leren wat voor hem nodig was geweest om dit te voorkomen.

(S) “Dit is een heel belangrijke les inderdaad die we laatst uit een training jongerencommunicatie kregen; het daadwerkelijk betrekken van jongeren bij het ontwerp van de interventie. Mooi om te zien hoe je dit gelijk toepast.

(B): “Een concrete mijlpaal later dit jaar is de ‘wasstraat’, als onderdeel van de leidraad, waar de politie geldezels uitnodigt voor een verhoor en waar ze vervolgens ook in gesprek gaan met reclassering en schuldhulpverlening’. Dit sluit aan bij andere maatregelen zoals waarschuwingsbrieven en stopgesprekken. Vanuit de gemeente proberen we onze hulpverlening hierop te laten aansluiten.”

Uitdagingen

(S): “En wat voor uitdagingen verwacht je, bijvoorbeeld binnen de preventieve werkgroep?”

(B): “Een grote uitdaging is om onze doelgroep, jongeren tot 27 jaar, echt goed te bereiken. Hoe gaan we die bereiken? Dat is een vraag waar we mee aan de slag gaan. Daarnaast willen we informatie uit de werkgroep interventies gebruiken voor gerichte preventie op ronsellocaties. Het is belangrijk om een verbinding tussen de twee werkgroepen te creëren.”

(S): “Zijn er ook onderdelen van de aanpak van katvangers in de breedte die toepasbaar zijn op de geldezelaanpak?”

(B): “Ja, er zijn zeker overlappen. Vaak zijn het kwetsbare personen die geronseld worden. Dit geldt voor zowel katvangers als geldezels. We willen ervoor zorgen dat deze aanpak een bestendige werkwijze wordt, ook na de pilot. Contacten met banken en verzekeraars zijn hierbij ook belangrijk; zij hebben vaak zicht op geldezels en kunnen bijdragen aan een gezamenlijke preventieve boodschap.”

Innovaties en Creatieve Oplossingen

(S): “Zijn er innovatieve of creatieve oplossingen die jullie hebben toegepast in het project?”

(B): “De politie heeft een uitgebreide probleemanalyse gedaan met behulp van innovatieve zoekmethoden in hun systemen. Dit fundament heeft ons geholpen om onze aanpak op te zetten. Hieruit kwamen bijvoorbeeld de leeftijdscategorieën van geldezels naar voren, wat ons helpt om gerichte maatregelen te nemen.”

(S): “Jullie richten je op jongeren, maar wat doen jullie met andere leeftijdsgroepen?”

(B): “Met de wasstraat richten we ons op een brede groep. De voorlichtingscampagne is gericht op jongeren, hun ouders en de professionals om hen heen.”

Toekomstvisie

(S): “Wat zijn de volgende stappen voor het project?”

(B): “De volgende stappen zijn om onze aanpak concreet te maken en daadwerkelijk uit te rollen. Onze visie voor de lange termijn is dat jongeren weerbaarder worden en zich minder snel laten verleiden om geldezel te worden. We willen dat deze pilot uitgroeit tot een blijvende werkwijze.”

Persoonlijke Reflectie

(S): “Heb je nog advies voor anderen die soortgelijke projecten willen starten?”

(B): “Betrek je partners in een vroeg stadium. Het helpt echt als je partners al betrekt bij de planvorming. We kregen vanuit verschillende hoeken goede ideeën die we hebben gebruikt voor ons plan.”

(S): “Dank je wel voor het delen van jullie ervaringen. Ik heb veel vertrouwen in jullie project en ben blij dat jullie onderdeel zijn van de bredere CCV pilot om de leidraad geldezels te valideren.”