Apparaat gehackt

Deze software zijn programma’s die als doel hebben schade aan te brengen aan het apparaat. Of ze willen toegang krijgen tot je bestanden of een (bank)account. Deze schadelijke software kijkt bijvoorbeeld mee bij banktransacties om belangrijke gegevens te stelen, wachtwoorden te ontdekken of de computer op slot te zetten.

Schadelijke software kan op allerlei manieren een apparaat computer besmetten. Zo kan het door een valse link op een website geïnstalleerd worden of door een bijlage in de e-mail.

Hoe voorkom je het hacken van een apparaat?

• Zorg dat je een sterk wachtwoord gebruikt. Daarnaast is het belangrijk nog een tweede controle te kiezen. Bijvoorbeeld een vingerafdruk of een eenmalige code. Dit noemen we inloggen in twee stappen. Hierdoor is het moeilijker om in accounts in te breken om informatie te stelen.
• Twijfel je over een link? Controleer deze dan op www.checkjelinkje.nl om te zien waar je naar toe gaat als je er op klikt.
• Controleer altijd de bestanden in de bijlagen. Deze kunnen schadelijke software bevatten en je account overnemen. Controleer daarom de naam van het bestand en de extensie. De extensie is het type bestand, zoals .docx. De extensie staat achter de punt van de naam van het bestand. Onbekende bestanden die op .exe eindigen zijn vaak schadelijk. .exe-bestanden installeren vaak ook gewone programma’s, gebruik ze daarom alleen als je ze van een betrouwbare plek gedownload hebt.
• Pas op met het gebruik van openbare wifinetwerken. Deze netwerken kunnen slecht beveiligd zijn en daardoor gemakkelijk misbruikt worden door criminelen. Een crimineel kan met een onbeveiligde verbinding inbreken op een account of een apparaat.
• Voer regelmatig updates uit. Hierdoor wordt de beveiliging van het apparaat verbeterd.
• Gebruik een virusscanner. Kijk op de site van de consumentenbond voor tips over virusscanners.
• Controleer of jouw e-mailadres of telefoonnummer genoemd is bij een datalek. Voer je adres of telefoonnummer in op de Engelse website www.haveibeenpwned.com. Deze website kijkt of het e-mailadres in een datalek staat en welke gegevens hierin nog meer staan.
• Als je een nieuw apparaat koopt, is het een verstandig om de standaard beveiliging aan te passen. Verander dus het wachtwoord.

Hoe herken je een gehackt apparaat?

• Een gehackt apparaat werkt soms langzamer. Dit herken je aan een langzaam opstartproces of vertragingen bij het opstarten van bepaalde programma’s of apps.
• Een gehackt apparaat gebruikt soms meer stroom, waardoor de batterij sneller leeg raakt dan normaal.
• Een gehackt apparaat verbruikt soms meer data. Hierdoor kunnen de kosten van bijvoorbeeld een telefoonabonnement hoger zijn dan verwacht.
• Een gehackt apparaat gedraagt zich soms vreemd. Het apparaat gaat bijvoorbeeld niet meer uit of er verschijnen allerlei pop-ups. Soms werken programma’s niet meer goed.
• Sommige virussen installeren programma’s/apps of voeren activiteiten uit op accounts. Zij passen bijvoorbeeld instellingen aan of versturen berichten (zie Account gehackt).

Je apparaat is gehackt. Wat nu?

Het is belangrijk om aangifte te doen. Lees op de pagina contact met de politie waarom dit jou helpt. De politie kan ook tips geven over wat je het beste kunt doen. In overleg met de politie neem je actie, omdat gemakkelijk bewijsmateriaal verloren gaat bij het terughalen van een account.

Het is verstandig een virusscanner te installeren en een virusscan uit te voeren. Deze scan vindt schadelijke software en verwijdert deze. Is het probleem niet opgelost? Doe dan een ‘reset’, zodat je de fabrieksinstellingen weer hebt. Hierdoor ben je wel alle informatie (foto’s, bestanden, wachtwoorden) op het apparaat kwijt.

Is er geen schadelijke software meer op het apparaat? Zet dan de back-up op het apparaat.

Na een hack is het verstandig om wachtwoorden te veranderen en nog een tweede controle te kiezen. Dit noemen we inloggen in twee stappen.

Als er geld is overgemaakt, is het belangrijk om zo snel mogelijk contact op te nemen met jouw bank. Kijk bij de pagina contact met de bank om te lezen hoe de bank jou helpt.

Zijn er bij de hacker belangrijke persoonsgegevens van jou bekend, zoals je bankrekeningnummer, je inloggegevens van DigID of een bsn-nummer? Neem dan contact op met het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude (CMI).

Heeft de hacker ook nog andere persoonlijke informatie van jou, zoals e-mailadres, de naam van je kinderen of de naam van je werkgever? De hacker kan deze informatie misbruiken bij jou of bij bekenden. Het is verstandig om mensen in je omgeving hierover te informeren.

Wil je praten met een expert of met andere slachtoffers over wat er is gebeurd? Neem dan contact op met Slachtofferhulp Nederland.

Komt iemand er niet helemaal uit en is er extra digitale hulp nodig? Dan kan er gratis gebeld worden met de DigiHulplijn: telefoonnummer 0800-1508.