De gemeente kan de aanwezigen ter plaatse oproepen om de locatie te verlaten, meestal in het belang van hun eigen veiligheid.

Er is (nog) geen sprake van een verbod van de manifestatie, maar er wordt een beroep gedaan op het zelfregulerend gedrag van de bezoekers.

Doel

Mensen worden opgeroepen om de locatie te verlaten met het doel de manifestatie vredelievend te beëindigen.

Rol gemeente

De burgemeester is het bevoegd gezag bij het reguleren van openbare manifestaties. De burgemeester kan bij een manifestatie op een openbare plaats uitsluitend beperkend optreden als dat noodzakelijk is:

• Ter bescherming van de gezondheid.
• In het belang van het verkeer.
• Ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden.

Het besluit om aanwezigen te verzoeken de locatie te verlaten, wordt uiteraard genomen in nauw overleg met de politie.

Mocht er aan de oproep om de locatie te verlaten, geen gehoor worden gegeven, dan kan de burgemeester – in het uiterste geval – de opdracht geven de manifestatie per direct te beëindigen (artikel 7 Wom). Dit is alleen aan de orde als in strijd wordt gehandeld met eerder opgelegde aanwijzingen of als de veiligheid, volksgezondheid of het belang van het verkeer in het geding is. De gemeente moet dan wel schriftelijk kunnen onderbouwen op welke wijze verwacht wordt dat de bovengenoemde belangen in gevaar kunnen komen. Hiervoor is het noodzakelijk om in een zo vroeg mogelijk stadium alle relevante informatie te verzamelen.

Werkwijze

De gemeente besluit in nauw overleg met de politie om de aanwezigen te verzoeken de locatie te verlaten. Het is raadzaam om ook de organisatie bij dit besluit te betrekken. Deelnemers zullen eerder geneigd zijn gehoor te geven aan het advies van de organisatie dan aan dat van de gemeente.

De burgemeester kan zelf de deelnemers verzoeken om de locatie te verlaten, maar hij kan dit ook aan de politie overlaten. Het is belangrijk om dit op een duidelijke en kalme manier te communiceren. Zorg dat de deelnemers ook de mogelijkheid krijgen om dit op een ordelijke manier te kunnen doen. Plaats borden op strategische locaties waarop staat dat het tijd is om te vertrekken en waarop eventuele routes worden aangeven. Daarnaast kan de gemeente vervoersbedrijven vragen de dienstregelingen aan te passen, om zo de uitstroom van de manifestatie te optimaliseren.

Potentiële deelnemers kunnen online (door politie of gemeente) worden verzocht om weg te blijven.

Meer informatie

Kijk voor meer informatie op:

• Handreiking openbare manifestaties: deze handreiking is opgesteld door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
• Handelingsperspectief openbare orde en veiligheid en demonstraties: dit handboek is opgesteld door de NCTV, gemeente Utrecht, gemeente Amsterdam, gemeente Rotterdam, het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, de politie en het Openbaar Ministerie.
• Handboek Demonstreren ‘Bijkans Heilig’: dit handboek is opgesteld in nauwe samenwerking tussen diverse NGO’s, de OVSE, de Nationale Politie, het Openbaar Ministerie en de gemeente Amsterdam.
• Demonstreren, een schurend grondrecht?: onderzoek van De Nationale Ombudsman.
• De manifestatie beëindigen of beperkingen opleggen